၀ိပႆနာအေၾကာင္း အနည္းငယ္

           မိတ္ေဆြဟာ ဗုဒၶဘာသာ ၀င္တစ္ေယာက္ျဖစ္ခဲ့မယ္ဆုိရင္ ေတာ့ သိထားသင့္ပါတယ္....ကၽြန္ေတာ္စိတ္မွာ  ယူဆခ်က္တစ္ခုေတာ့ ႐ွိပါတယ္..ဘာသာေရး (ဘယ္ဘာသာ၀င္မဆုိ) ဟာ လုပ္ရင္ လုပ္သေလာက္ အက်ိဳးျဖစ္ေစပါတယ္..ကၽြန္ေတာ့ ကုိယ္ေတြ႕လည္း ၾကံဳခဲ့ ဘူးပါသည္။ ဘာသာေရး လုပ္ေတာ့ မယ္ဆုိရင္ေတာ့ ကိုယ္က်ိဳး ကို မၾကည့္ပဲ လုပ္တာဟာ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္....ကၽြန္ေတာ့မိတ္ေဆြမ်ားလည္းေလ့လာေပးပါလုိ႕ ေမတၱာရပ္ခံခ်င္ပါတယ္....ေက်းဇူး အထူးပင္တင္မိပါသည္။

၀ိပႆနာဆိုတာက ၀ိ (= အထူး)၊ ပႆနာ (= ႐ႈပြားျခင္း) လို႔ ဆိုပါတယ္။ ႐ုပ္နဲ႔နာမ္တို႔ရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ကို သတိကပ္ျပီးေစာင့္ၾကည့္တာကို ေခၚတာပါ။ ၀ိပႆနာက်င့္စဥ္ဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၂,၅၀၀ ေက်ာ္ သက္တမ္းရွိျပီး ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာ၀င္ သံဃာေတာ္အစဥ္အဆက္က လက္ဆင့္ကမ္း ထိန္းသိမ္းခဲ့ၾကတာ ဒီေန႔ထက္ထိတိုင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ပုဂံေခတ္ကစျပီး ဗုဒၶသာသနာထြန္းကားတယ္ ဆိုေပမယ့္ သမိုင္းတေလွ်ာက္ ၀ိပႆနာတရားအားထုတ္တာ ေခတ္စားတယ္လို႔မေတြ႕ရဘဲ ပရိယတၱိလို႔ေခၚတဲ့ စာေပေလ့လာသင္ယူမႈေတြသာ ရဟန္း ရွင္ လူေတြၾကားမွာ ပိုျပီး ေခတ္စားခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၀ိပႆနာတရား ျဖစ္ထြန္းစည္ပင္လာတာဟာ ဒုတိယကမၻာစစ္ၾကီးျဖစ္ပြားတဲ့ အခ်ိန္တစ္၀ိုက္မွာ စတင္ခဲ့တယ္လို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဆရာၾကီးေရႊဥေဒါင္းရဲ႕ ဘ၀တစ္သက္တာမွတ္တမ္းႏွင့္ အေတြးအေခၚမ်ား စာအုပ္မွာ သူရဟန္း၀တ္စဥ္က စစ္ကိုင္းေခ်ာင္မွာ တရားအားထုတ္ခဲ့တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳေတြကို ေရးျပထားပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ၀ိပႆနာတစ္ေခတ္ရယ္လို႔ ျဖစ္လာတာ လယ္တီဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးရဲ႕ ေက်းဇူးလို႔ ေျပာရမွာပါ။ လယ္တီဆရာေတာ္ၾကီးဟာ စာေပပိဋကတ္အရာမွာ

ကၽြမ္းက်င္တတ္ေျမာက္လြန္းလို႔ ျဗိတိသွ်ကိုလိုနီအစိုးရကေတာင္ စာေပပါရဂူဘြဲ႕ (D. Lit) ခ်ီးျမႇင့္ရတဲ့အထိပါပဲ။

ဆရာေတာ္ဟာ ဗုဒၶစာေပဆိုင္ရာ က်မ္းအေစာင္ေစာင္ ေရးသားခဲ့႐ုံသာမက ၀ိပႆနာတရားကိုလည္း ေပါက္ေပါက္ေျမာက္ေျမာက္ အားထုတ္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ လယ္တီဆရာေတာ္ၾကီးဟာ ရဟႏၲာဟုတ္မဟုတ္ အတိအက် မသိရေပမယ့္ ထူးျခားတဲ့ပုဂၢိဳလ္ၾကီးတစ္ပါး ျဖစ္တယ္ဆိုတာကေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ (အက်ယ္သိလိုပါက ဓမၼာစရိယဦးေဌးလႈိင္ေရး ရဟႏၱာႏွင့္ပုဂၢိဳလ္ထူးမ်ား စာအုပ္တြင္႐ႈပါ။) လယ္တီဆရာေတာ္ရဲ႕ တပည့္ကေတာ့ အနာဂါမ္ဆရာသက္ၾကီးလို႔ လူသိမ်ားတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးျဖစ္ျပီးေတာ့ ဆရာသက္ၾကီးရဲ႕တပည့္တစ္ဦးကေတာ့ ဒီကေန႔ ကမၻာလွည့္၀ိပႆနာ တရားျပဆရာ ဦးဂိုအင္ကာရဲ႕ဆရာျဖစ္လာမယ့္ ဆရာၾကီးဦးဘခင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ‘အနာဂါမ္ဆရာသက္ၾကီးနည္း’ ရယ္လို႔ လူသိမ်ားၾကတဲ့ ၀ိပႆနာ႐ႈနည္းဟာ တကယ္ေတာ့ လယ္တီဆရာေတာ္ၾကီးထံမွာ ျမစ္ဖ်ားခံတာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီကေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မိုးကုတ္နည္း၊ မဟာစည္နည္း၊ စြန္းလြန္းနည္း၊ ဆရာသက္ၾကီးနည္း စသည္ျဖင့္ သူ႔နည္း၊ သူ႔ဆရာစဥ္၊ သမားစဥ္နဲ႔သူ အားထုတ္ေနၾကလို႔ ၀ိပႆနာ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိတာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမတ္စြာဘုရားေဟာၾကားခဲ့တဲ့ ၀ိပႆနာဟာ တစ္ခုတည္းရွိတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ခ်ဥ္းကပ္ပုံ ခ်ဥ္းကပ္နည္း ကြာသြားတာေၾကာင့္ ခုလို “နည္း” ေတြ တစ္ခုထက္မက ျဖစ္ေနရတာပါ။ ဒါေပမယ့္လည္း အႏွစ္ခ်ဳပ္ၾကည့္ရင္ သေဘာတရားကေတာ့ အတူတူပါပဲ။ အားလုံးဟာ ခႏၶာ့ျဖစ္ပ်က္ကို ျမင္ေအာင္႐ႈတဲ့ေနရာမွာေတာ့ ဘုရားေဟာခဲ့တဲ့ အာေဘာ္အတိုင္းပါပဲ။

၀ိပႆနာက်င့္စဥ္ကို အတိုခ်ဳံးေျပာရမယ္ရင္ အဆင့္သုံးဆင့္ရွိတယ္လို႔ အလြယ္နည္းမွတ္ရပါမယ္။ ျဖစ္ပ်က္ျမင္တဲ့အဆင့္၊ ျဖစ္ပ်က္မုန္းတဲ့အဆင့္၊ ျဖစ္ပ်က္ဆုံးတဲ့အဆင့္ရယ္လို႔ပါ။ စအားထုတ္ခါစမွာ ေယာဂီဟာ ကမၼ႒ာန္း (၄၀) ထဲက သင့္ေလ်ာ္ရာနည္းတစ္နည္းနည္းနဲ႔ သမာဓိကို အရင္ထူေထာင္ရပါတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံမွာေတာ့ အာနာပါနလို႔ေခၚတဲ့ ႏွာသီးဖ်ားမွာ ၀င္ေလထြက္ေလကိုမွတ္တဲ့နည္းနဲ႔ ၀မ္းဗိုက္မွာ ေဖာင္းခ်ည္ပိန္ခ်ည္ျဖစ္တာကို မွတ္တဲ့နည္း ႏွစ္နည္းကေတာ့ အထင္ရွားဆုံးပါပဲ။ ဘယ္နည္းနဲ႔ပဲမွတ္မွတ္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ စိတ္တည္ျငိမ္မႈ (သမာဓိ) ရဖို႔ ျဖစ္တာမို႔ ဘယ္နည္းကအမွန္ရယ္လို႔ မစြဲသင့္ဘဲ ကိုယ္အားသန္တဲ့နည္းနဲ႔ မွတ္သင့္ပါတယ္။

သမာဓိရလာျပီဆိုရင္ ေယာဂီဟာ ႐ုပ္သေဘာ နာမ္သေဘာေတြကိုျမင္တယ္။ ေနာက္… ႐ုပ္ေတြ နာမ္ေတြရဲ႕မျမဲတဲ့သေဘာကို ျမင္ပါတယ္။ ဒါ ၀ိပႆနာရဲ႕အစပါ။ ဒါကို ဉာဏ္စဥ္အရ ဥဒယဗၺယဉာဏ္ (ျဖစ္ပ်က္ကိုျမင္တဲ့ဉာဏ္) လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဆက္ျပီး အားထုတ္ေတာ့ ေယာဂီဟာ ႐ုပ္၊ နာမ္ တို႔ရဲ႕ အျမဲမပ်က္ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့သေဘာကိုခ်ည္း မုန္းေလာက္ေအာင္ ျမင္ေနရတာမို႔ ျဖစ္ပ်က္အေပၚျငီးေငြ႕တဲ့စိတ္၊ ျဖစ္ပ်က္ကေန လြတ္ေျမာက္ခ်င္တဲ့စိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဉာဏ္စဥ္အရ ဒါေတြဟာ ဘဂၤ၊ ဘယ၊ အာဒီန၀၊ နိဗၺိဒါ၊ မုစၥိတုကမ်တာ ဉာဏ္ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။

ျဖစ္ပ်က္ကို ျမင္ဖန္မ်ားလို႔ ျငီးေငြ႕ေနတဲ့၊ လြတ္ေျမာက္ခ်င္တဲ့ေယာဂီဟာ သူ႔ကိုယ္သူ ျပန္ထိန္းမတ္ျပီးတဲ့အခါမွာ သခၤါ႐ုေပကၡာ လို႔ ေခၚတဲ့ ႐ုပ္နာမ္အျဖစ္အပ်က္အေပၚ မခ်စ္၊ မမုန္း အလယ္အလတ္စိတ္မ်ဳိးနဲ႔ပဲ ႐ႈၾကည့္ပါေတာ့တယ္။ အဲဒီလိုၾကည့္ေနရင္းနဲ႔ပဲ ႐ုပ္နာမ္အျဖစ္အပ်က္တို႔ရဲ႕ အလြန္၊ ႐ုပ္နာမ္အျဖစ္အပ်က္တို႔ရဲ႕ဆန္႔က်င္ဘက္ ႐ုပ္နာမ္အျဖစ္အပ်က္တို႔ ကုန္ဆုံးသေဘာ၊ ခ်ဳပ္ျငိမ္းသေဘာကို ဖ်တ္ခနဲ ျမင္လိုက္ရပါတယ္။ ဖ်တ္ခနဲလို႔ဆိုတဲ့အတိုင္း တကယ့္ကို လက္ဖ်စ္တစ္တြက္၊ လွ်ပ္တစ္ျပက္ေလာက္ပဲ ၾကာတဲ့ အခ်ိန္ပိုင္းေလးအတြင္းမွာပါ။ ဒါေပမဲ့ ဒီအခ်ိန္တိုေလးအတြင္းဟာ ေယာဂီအတြက္ေတာ့ တစ္ဘ၀စာပါပဲ။ တစ္သံသရာစာပါပဲ။ အက်ဳိးေက်းဇူးကလည္း ေျပာျပလို႔မရေအာင္ မ်ားပါသတဲ့။

အဲဒီလိုမ်ဳိး ျဖစ္ပ်က္ျမင္၊ ျဖစ္ပ်က္မုန္း၊ ျဖစ္ပ်က္ဆုံးဆိုတဲ့ အဆင့္သုံးဆင့္ကို ျဖတ္သန္းသြားျပီးတဲ့ေယာဂီဟာ – သိ၊ ပယ္၊ ဆိုက္၊ ပြား ဆိုတဲ့ ကိစၥေလးရပ္ တစ္ျပိဳက္နက္တည္း ျပီးပါတယ္။

(၁) “သိ” – ဆိုတာက သိရမယ့္တရားကိုသိျခင္း။ သိရမယ့္တရားဆိုတာကေတာ့ သစၥာေလးပါးမွာ ပထမသစၥာျဖစ္တဲ့ ဒုကၡသစၥာကို သိျခင္းပါ။ ျဖစ္ပ်က္ကုန္ဆုံးျခင္းရဲ႕ ခ်မ္းသာသုခသေဘာကို ျမင္လိုက္သည့္ခဏ ေယာဂီဟာ ခ်မ္းသာျခင္းရဲ႕ဆန္႔က်င္ဘက္ ဆင္းရဲျခင္းဒုကၡကိုပါ တစ္ခါတည္း သေဘာေပါက္ သြားပါတယ္။ ဥပမာေပးရရင္ တစ္သက္လုံး ကိုယ့္အေပၚလိမ္ညာလွည့္ျဖားလာခဲ့တဲ့လူအေၾကာင္းကို အဲဒီလူရဲ႕ဆန္႔က်င္ဘက္ ကိုယ့္အေပၚ မွန္ကန္ေျဖာင့္မတ္သူနဲ႔ေတြ႕တဲ့ခဏ ေစာေစာကလူရဲ႕ အလိမ္အညာေတြ ကိုယ္တိုင္သေဘာေပါက္သြားတဲ့ သေဘာပါပဲ။ ကိုယ္တစ္သက္လုံး ခ်မ္းသာတယ္လို႔ ထင္ခဲ့တဲ့ ဒီဘ၀ခႏၶာၾကီးဟာ တကယ္ေတာ့ ဆင္းရဲတုံးၾကီးပါလားလို႔ သေဘာေပါက္သြား ပါတယ္။ ခႏၶာရဲ႕ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္တဲ့ ခႏၶာခ်ဳပ္ျငိမ္းတဲ့သေဘာကို ျမင္တဲ့ခဏမွာပါ။

(၂) “ပယ္” – ပယ္ရမယ့္တရားကိုပယ္ျခင္း။ ပယ္ရမယ့္တရားဆိုတာကေတာ့ ဒုတိယသစၥာျဖစ္တဲ့ သမုဒယသစၥာကို ပယ္သတ္ျခင္းကို ေခၚတာပါ။ ခႏၶာဆိုတာ ဆင္းရဲတယ္လို႔ သိလိုက္တဲ့ခဏမွာ အဲဒီခႏၶာအေပၚ တြယ္တာတဲ့ တပ္မက္တဲ့စိတ္ကို ပယ္သတ္ျပီးသား ျဖစ္သြားပါတယ္။ ဥပမာ – ကိုယ့္အေပၚတစ္သက္လုံး လိမ္ညာခဲ့တဲ့လူတစ္ေယာက္အေပၚ သူ လိမ္ညာမွန္းမသိလို႔ သူ႔အေပၚခ်စ္ေနခဲ့ရာကေန သူ႔အလိမ္ေတြလည္းေပၚေရာ ထိုလူအေပၚ စိတ္ကုန္သြားသလိုပါပဲ။ ခႏၶာၾကီးဟာ တစ္ကယ္ေတာ့ ျဖစ္လိုက္ပ်က္လိုက္နဲ႔ အျမဲႏွိပ္စက္တတ္တဲ့သေဘာသာ ရွိပါလားလို႔လည္း ျမင္ေရာ သူ႔အေပၚ တြယ္တာတပ္မက္တဲ့စိတ္ေတြ ကုန္ဆုံးသြားတာပါ။

(၃) “ဆိုက္” – ဆိုက္ေရာက္ရမယ့္တရားသို႔ ဆိုက္ေရာက္ျခင္း။ ဆိုက္ေရာက္ရမယ့္တရားဆိုတာကေတာ့ တတိယသစၥာျဖစ္တဲ့ နိေရာဓသစၥာဆိုတဲ့ မဂ္ဉာဏ္ ဖိုလ္ဉာဏ္ နိဗၺာန္ကို ဆိုက္ေရာက္တာပါ။ အထက္က ဆိုခဲ့တဲ့အတုိင္း ေယာဂီဟာ ျဖစ္ပ်က္ကို ျမင္ေနရင္းနဲ႔ ျဖစ္ပ်က္ရဲ႕အလြန္မွာ ျဖစ္ပ်က္ကုန္တဲ့သေဘာရွိပါေသးလားလို႔ ျမင္သြားျပီး ျဖစ္ပ်က္တို႔ကုန္ဆုံးျခင္းရဲ႕ ခ်မ္းသာသုခသေဘာကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ခံစားသိရွိလိုက္ရပါတယ္။ ဒါကိုပဲ မဂ္ဆိုက္တယ္၊ ဖိုလ္ဆိုက္တယ္၊ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳတယ္လို႔ ေခၚပါေသးတယ္။ ဥပမာ ကိုယ့္ကိုလိမ္ညာျပီး ဒုကၡေပးေနခဲ့တဲ့လူရဲ႕အေၾကာင္း သိလိုက္တာနဲ႔တစ္ျပိဳက္နည္တည္း အဲဒီလူရဲ႕အလိမ္အညာကို ထပ္မခံရေတာ့ျပီမို႔ သူေပးတဲ့ဒုကၡေတြကေနပါ တစ္ပါတည္း လြတ္ေျမာက္သြားသလိုမ်ဳိးပါပဲ။ အဲဒီလို လြတ္ေျမာက္ျခင္းရွိတဲ့ နိဗၺာန္သေဘာကို မိမိရဲ႕ဉာဏ္ကဆိုက္ေရာက္သြားတာကို ေခၚတာပါ။

(၄) “ပြား” – ပြားရမည့္တရားတို႔ကို ပြားမ်ားျခင္း။ ပြားရမည့္တရားဆိုတာက မဂၢင္ရွစ္ပါးကို ပြားမ်ားတာကို ေခၚတာပါ။ မဂၢင္ရွစ္ပါးကို သီလမဂၢင္သုံးပါး၊ သမာဓိမဂၢင္သုံးပါး၊ ပညာမဂၢင္ ႏွစ္ပါးဆိုျပီး အုပ္စုသုံးစု ျပန္ခြဲပါတယ္။ ေယာဂီဟာ တရားအားထုတ္မယ္ဆိုရင္ သီလကို အရင္လုံေအာင္ ေစာင့္ထိန္းရပါတယ္။ သီလမျပည့္စုံဘဲနဲ႔ တရားအားထုတ္ဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အားထုတ္ဆဲ ေယာဂီမွာ သီလမဂၢင္သုံးပါးနဲ႔ ျပည့္စုံေနပါတယ္။ (သမၼာ၀ါစာ၊ သမၼာကမၼႏၲနဲ႔ သမၼာအာဇီ၀) ေနာက္တစ္ခါ တရားအားထုတ္ရင္း သမာဓိရလာတဲ့အခါ သမၼာသတိ၊ သမၼာ၀ါယာမနဲ႔ သမၼာသမာဓိဆိုတဲ့ သမာဓိမဂၢင္သုံးပါးနဲ႔ ထပ္ျပည့္စုံသြားပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး မဂ္ဉာဏ္ဖိုလ္ဉာဏ္ကို ဆိုက္ေ၇ာက္တာနဲ႔ သမၼာသကၤပၸနဲ႔ သမၼာဒိ႒ိဆိုတဲ့ ပညာမဂၢင္ႏွစ္ပါးနဲ႔ပါ ထပ္ျပည့္စုံသြားလို႔ မဂၢင္ရွစ္ပါးလုံး ကုန္ေအာင္ ပြားမ်ားျပီးသား ျဖစ္သြားပါတယ္။

ဒီ အမႈကိစၥေလးခုကိုေတာ့ “သိ၊ ပယ္၊ ဆိုက္၊ ပြား၊ ေလးပါးကိစၥ အပိုင္ရ၊ မဂ္ကိစၥျပီးတယ္” လို႔ မိုးကုတ္ဆရာေတာ္ၾကီးက မိန္႔ခဲ့ပါတယ္။ သစၥာေလးပါးဆိုတာဟာ သက္သက္ၾကီး သေဘာေပါက္ေအာင္ အားထုတ္ေနရတာမ်ဳိးမဟုတ္ပါဘူး။ ၀ိပႆနာ႐ႈပြားရင္းနဲ႔ပဲ သစၥာေလးပါးကို တစ္ပါတည္းဆိုက္သြားတဲ့သေဘာပါ။ မဂ္တစ္ၾကိမ္ဆိုက္ျပီးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ ပုထုဇဥ္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ပုထုဇဥ္အႏြယ္ျပတ္ျပီ။ အရိယာျဖစ္ပါျပီ။ မိမိရျပီးသား အဆင့္ကေန ျပန္ေလွ်ာမက်ေတာ့ပါဘူး။ ေအာက္ထစ္ ငါးပါးသီလျမဲသြားပါျပီ။ အသက္နဲ႔လဲျပီးေတာ့ေတာင္ ငါးပါးသီလကို ေစာင့္မယ့္လူျဖစ္သြားပါျပီ။ ဒိ႒ိဆိုတဲ့ အယူလြဲမွားျခင္း၊ ၀ိစိကိစၦာဆိုတဲ့ ရတနာသုံးပါးအေပၚ ယုံမွားသံသယရွိျခင္းဆိုတဲ့ ကိေလသာ တရား (၂) ပါးကေနလည္း ထာ၀ရ လြတ္ေျမာက္သြားပါျပီ။ ထိုပုဂၢိဳလ္ဟာ ေသသည္ရဲ႕ေနာက္ ငရဲ၊ တိရစၧာန္၊ ျပိတၱာ၊ အသူရကာယ္ဘုံမ်ားသို႔ မက်ေရာက္ေတာ့ဘဲ လူ၊ နတ္စတဲ့ ဘုံမ်ားမွာသာ အမ်ားဆုံး ခုနစ္ (၇) ဘ၀ က်င္လည္ျပီးလွ်င္ ဘ၀သံသရာကေန အျပီးတိုင္လြတ္ေျမာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ နိဗၺာန္သို႔ မ်က္ေမွာက္ျပဳမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီပုဂၢိဳလ္ကို ေသာတာပန္ (ေရအလ်ဥ္သို႔ဆိုက္သူ) လို႔ေခၚပါတယ္။ ေအာက္ထစ္ ေသာတာပန္ျဖစ္မွသာလွ်င္ ဘ၀သံသရာအတြက္ စိတ္ေအးရမွာ ျဖစ္တာမို႔ ဆရာေတာ္မ်ားက ဒီဘ၀မွာ တစ္မဂ္တစ္ဖိုလ္ေတာ့ ရေအာင္ အားထုတ္ၾကပါလို႔ မိန္႔ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ေသာတာပန္ဟာ သရဏဂုံသုံးပါးႏွင့္တကြ ငါးပါးသီလကို အသက္နဲ႔လဲျပီး ေစာင့္ထိန္းတဲ့သူျဖစ္တာမို႔ ေသာတာပန္ကိုသာ တကယ့္ဗုဒၶဘာသာအစစ္ လုိ႔ ေခၚပါတယ္။

(မွတ္ခ်က္။ ေသာတာပန္၏အထက္မွာ သကဒါဂါမ္၊ အနာဂါမ္ႏွင့္ ရဟႏၲာဆိုျပီး သုံးဆင့္ရွိပါေသးတယ္။ ေသာတာပန္ျဖစ္ဖို႔က ပထမ အေရးၾကီးဆုံး ျဖစ္ပါတယ္။ ေသာတာပန္ျဖစ္ျပီးသူဟာ ဆက္လက္ျပီး ၀ိပႆနာအားထုတ္လို႔ရွိရင္ အထက္အဆင့္ေတြရဖို႔ အေတာ္လြယ္သြားျပီ ျဖစ္ပါတယ္။)